Nội dung của bài
Bài thơ Vào hè
Ai xui con cuốc gọi vào hè,
Cái nóng nung người, nóng nóng ghê!
Ngõ trước, vườn sau um những cỏ,
Vàng phai, thắm nhạt ngán cho huê.
Đầu cành kiếm bạn, oanh xao xác,
Trong tối đua bay, đóm lập loè.
May được nồm nam cơn gió thổi,
Đàn ta ta gảy khúc Nam nghe.
Tác giả: Dương Bá Trạc.
Một bản khảo dị của bài thơ này:
Bài thơ Vào hè
Ai xui con cuốc gọi vào hè,
Cái nóng nung người, nóng nóng ghê!
Ngõ trước, vườn sau um những cỏ,
Hồng rơi thắm rụng tiếc cho huê
Trên cành gọi bạn chim xao xác,
Trong tối đua bay, đóm lập loè.
May được nồm nam cơn gió thổi,
Đàn ta ta gảy khúc Nam nghe.
Tác giả: Dương Bá Trạc.
Bài thơ Vào hè đã được in lần đầu trong sách Quốc văn giáo khoa thư lớp Sơ đẳng (Trần Trọng Kim, Nha học chánh Đông Dương xuất bản, lần thứ nhất năm 1927) nhưng ghi bài này là thơ cổ, có lẽ thơ thời Nguyễn chứ không phải thời cổ đại.
Thiếu Sử trong bài Ai là tác giả bài “Vào hè” đăng trên tạp chí Kiến thức ngày nay số 740, ngày 1-3-2011, mục Trà dư tử hậu (tr. 45, 46, 133), thì bài này là của Dương Bá Trạc, in trong tập thơ Nét mực tình (NXB Đông Tây, Hà Nội, 1937). Cũng theo bài viết này thì hai câu 4 và 5 của bài thơ như sau:
Hồng rơi thắm rụng tiếc cho huê.
Trên cành gọi bạn chim xao xác,
Theo Vũ Ngọc Phan (Nhà văn hiện đại, NXB Sống mới, 1959), Vào hè là một trong số những bài thơ hay của tác giả. Giọng thơ trong bài vừa nhẹ nhàng vừa thanh tao, hơi giống giọng thơ Yên Đổ.
Bài thơ này được sử dụng trong SGK Tiếng Việt 4 (tập 2) giai đoạn 1990-2003.
Nguồn:
1. Quốc văn giáo khoa thư, Trần Trọng Kim, Nguyễn Văn Ngọc, Đặng Đình Phúc, Đỗ Thuận, Nha học chánh Đông Dương xuất bản, 1935
2. Tạp chí Kiến thức ngày nay, số 740, ngày 1-3-2011
3. SGK Tiếng Việt 4, tập 2, NXB Giáo dục, 2003.