Bài thơ Chú đi tuần (Đêm nay đi tuần) (Trần Ngọc) (1956)

Nội dung của bài

Bài thơ Chú đi tuần

(Bài thơ Đêm nay đi tuần)

Gió hun hút lạnh lùng
Trong đêm khuya phố vắng,
Súng trong tay im lặng,
Chú đi tuần đêm nay
Hải Phòng yên giấc ngủ say,
Cây rung theo gió, lá bay xuống đường…

Chú đi qua cổng trường
Các cháu miền Nam yêu mến
Nhìn ánh điện qua khe phòng lưu luyến
– Các cháu ơi! Giấc ngủ có ngon không?
Cửa đóng che kín gió,
Ấm áp dưới mền bông,
Các cháu cứ yên tâm ngủ nhé.

Trong đêm khuya vắng vẻ,
Chú đi tuần đêm nay,
Nép mình dưới bóng hàng cây,
Gió đông lạnh buốt đôi tay chú rồi!
– Rét thì mặc rét, cháu ơi!
Chú đi giữ mãi ấm nơi cháu nằm.

Mai các cháu học hành tiến bộ,
Đời đẹp tươi, khăn đỏ tung bay.
Cháu ơi! Ngủ nhé, cho say!

Tác giả: Trần Ngọc.

1956
Thân yêu tặng các cháu học sinh miền Nam.

Bài thơ Đêm nay đi tuần được tác giả viết vào đầu năm 1956, khi ông đang giữ chức vụ chính trị viên đại đội bảo vệ thành phố Hải Phòng ngày mới được giải phóng. Một đêm lạnh giá, sau khi đi kiểm tra việc tuần tra canh gác của đơn vị nơi các cháu học sinh miền Nam học nội trú gần cảng Hải Phòng, cảm xúc trào dâng trước các cháu miền Nam trước cái lạnh buốt xương của mùa đông miền Bắc mà lần đầu tiên các cháu học sinh miền Nam phải nếm trải, ông đã ngồi đến gần sáng để viết bài thơ này.

Hôm sau ông gửi đăng bài thơ trên tạp chí Văn nghệ quân đội với tiêu đề Đêm nay đi tuần và lời đề tặng các cháu học sinh miền Nam. Bài thơ sau đó được tuyển chọn và sử dụng trong SGK tiểu học từ năm 1957 với tiêu đề Chú đi tuần. Có thông tin cho rằng bài thơ trong lần đăng đầu tiên còn có thêm một câu “Cháu ngoan của chú giờ này, biết không?” ở cuối.

Nguồn:
1. SGK Tập đọc lớp 3, tập 2, NXB Giáo dục, 1978
2. SGK Tiếng Việt lớp 5, tập 2, NXB Giáo dục Việt Nam, 2013.